به نقل از «فرارو»

شش عاملی که ممکن است بر توافق ایران و عربستان تاثیر بگذارد

تاریخ انتشار: ۲ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۸۶۲۲۸

فرارو- مدت زمان زیادی از توافق ایران و عربستان جهت احیای روابط سیاسی و دیپلماتیک نمی‌گذرد با این حال ناظران و تحلیلگران سعی دارند به بخشی از توافق مذکور و تبعات آن در ابعاد منطقه‌ای و بین المللی بپردازند و تصویری روشن‌تر را از وضعیت جاری و آتی این توافق ارائه کنند.

به گزارش فرارو، تحلیل‌گران ایرانی و بین‌المللی، تحلیل‌های خوشبینانه‌ای مطرح می‌کنند و نظریات خود را به تلاش‌های عربستان جهت پایان دادن به جنگ یمن و استقبال قابل توجهِ کشور‌های عربی مستند می‌کنند و همچنین تصاویر ضیافت‌های افطاری سفارتخانه‌های ایران و عربستان در اقصی نقاط جهان  را مورد اشاره قرار می‌دهند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما به نظر می‌رسد که باید رویِ دیگر ماجرا را نیز مورد توجه داشت و از آن غافل نشد.

باید مراقب بود تا توافق ایران و عربستان و گرمی ایجاد شده در روابط تهران-ریاض، به سرنوشت برجام دچار نشود و صرفا به جلوه‌ای از یک خوشبینی کوتاه‌مدت تبدیل نگردد. برای طرفِ ایرانی ۶ دلیل مهم وجود دارد تا گوش به زنگ باشد و موارد پیرامون احیای روابط با عربستان را در نظر بگیرد.

اول، اقتصاد عربستان تا حد زیادی به اقتصاد جهانی گره خورده است و این کشور به ویژه در بازار جهانی انرژی، بازیگری است که کنشگری فعالی دارد و البته که از این کنشگری خود، مزایا و منافع قابل توجهی را نیز کسب می‌کند.

اساسا تاروپود اقتصاد عربستان از زمان بنیانگذاری پادشاهی سعودی، با اقتصاد بین المللی گره خورده و سعودی‌ها نمی‌توانند نسبت به این موضوع بی تفاوت باشند. عربستانی‌ها از مراوده اقتصادی با جهان و به ویژه کشور‌های غربی، منافع هنگفتی را کسب می‌کنند که به این راحتی‌ها حاضر نیستند آن‌ها را تماما قربانی ارتباط سیاسی خود با ایران کنند. از این رو، محتمل است که انتخاب راهبردی آن‌ها میان حفظ روابطشان با ایران و یا ماندن در مدار اقتصاد جهانی، گزینه دوم باشد.

دوم، جهان غرب از زمان ایجاد پادشاهی سعودی، طیف قابل ملاحظه‌ای از نخبگان سیاسی، نظامی و اقتصادی عربستان سعودی را تحت پوشش خود گرفته و توانسته لابی‌های قدرتمندی را در راهرو‌های قدرت در عربستان سعودی برای خود ایجاد کند. نمود عینی این مسأله در ماجرای حمایت‌های گسترده و وسیع دولت آمریکا از شاهزاده نایف، ولیعهد برکنار شده عربستان و اعمال فشار‌های جدی برای آزاد کردن وی از حبس خانگی است.

آمریکا به قدری در ساختار‌های مهم حکمرانی در عربستان نفوذ کرده که سعودی‌ها به این راحتی نمی‌توانند به آن پشت کنند و قیدِ روابط با آمریکا را به دلیل توسعه روابط با قدرت‌های شرقی نظیر چین و روسیه و ایران بزنند.

سوم، سیاست خارجی عربستان به ویژه پس از پادشاهی ملک سلمان و ولیعهد شدن پسرش محمد بن سلمان، دوره‌ای از جاه‌طلبی‌ها و نوسان‌های قالب توجه را پشت سرگذاشته و اکنون سعی دارد وارد مدار ثبات شود. در واقع، چالش‌های جدی پیش روی دولت عربستان مخصوصا در بُعد داخلی و ضرورت به کنترل درآوردن طیف‌های سیاسی مخالف با بن سلمان، دولت عربستان را واداشته تا جبهه‌هایی که در آن‌ها درگیر است را محدود کند و با تمرکز بیشتری به مصاف چالش‌های پیش رویش حرکت کند.

یکی از درس‌های مهم و راهبردی که سعودی‌ها در سال‌های اخیر در مصاف با ایران و شرکای نیابتی این کشور دریافته‌اند، این است که در وضعیت کنونی نمی‌توانند آن‌ها را شکست دهند و کفه قدرت خود را در خاورمیانه به ضرر آن‌ها تقویت کنند. در نهایت راه تنش‌زدایی را با هدف کسب امتیازات در پیش گرفته‌اند.

در این میان، نیاز مبرم بن سلمان به آرامش و ثبات در عربستان جهت پیشبرد پروژه‌های جاه‌طلبانه‌اش نظیر کسب میزبانی از رویداد‌های مهم ورزشی جهان و یا تکمیل پروژه‌های مهم عربستان همچون پروژه ۵۰۰ میلیارد دلاری نئوم، از جمله دیگر محرک‌هایی بوده که طرف سعودی را به تنش زدایی با ایران سوق داده است.

چهارم، بر کسی پوشیده نیست که نخبگان سیاسی عربستان، پیوند‌های نزدیکی با جمهوری‌خواهان آمریکایی و به ویژه دونالد ترامپ دارند. اساسا در دوره ترامپ بود که سعودی یک چک سفید امضا جهت پیشبرد تحرکات منطقه‌ای دریافت کرد و روابط ریاض و واشینگتن در آن دوران به شدت گرم بود. روابطی که البته با روی کار آمدن دولت بایدن و رویکرد به شدت منفی وی نسبت به عربستان، به سردی گرایید.

با این حال، باید در نظر داشت که امکان دارد در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۴ آمریکا، بار دیگر ترامپ و یا هم حزبی‌های او به قدرت برسند و کاخ سفید شاهد قدرت‌گیری فردی باشد که روابط بسیار نزدیکی را با دولت عربستان برقرار می‌کند.

تردیدی نیست که رئیس جمهور احتمالی جمهوری‌خواه آمریکا، فشار‌های فراوانی را بر طرفِ سعودی وارد خواهد کرد تا در اجرای سیاست‌های ضدایرانی با آن‌ها همکاری کند. موضوعی که می‌تواند بار دیگر آتش تنش و درگیری‌ها در منطقه خاورمیانه را شعله‌ور کند و روابط تهران و ریاض را به سمت بی ثباتی سوق دهد.

پنجم، طرف ایرانی باید توجه داشته باشد که صِرف یک توافق جهت تنش‌زدایی و توسعه روابط با سعودی‌ها به معنای نزدیک شدن مواضع سعودی‌ها و خنثی شدن تهدید عربستانی‌ها نیست. هر آن با ایجاد یک تنش در روابط دو طرف، شانس تکرار چرخه درگیری وجود دارد.

ششم، سعودی سال‌هاست جمعیت شیعیان این کشور را به چشمی خاص می‌نگرد و با جمعیت شیعیان عربستان چالش‌های امنیتی جدی دارد. در صورتی که بار دیگر اختلافی میان شیعیان عربستان و دولت مرکزی این کشور بیفتد و اختلافات میان آن‌ها اوج گیرد و به درگیری بینجامد، این احتمال وجود دارد که بر روابط ایران و عربستان نیز تاثیر منفی بگذارد. چرا که متغیر شیعیان در عربستان و نوعِ برخورد عربستان با آن‌ها، همواره یکی از عوامل موثر بر روابط تهران-ریاض بوده است.

همان‌گونه که در نتیجه اعدام "آیت الله نمر" روابط تهران-ریاض به سمت تنش جدی حرکت کرد و البته که بعد از آن نیز سعودی‌ها در چندین نوبت دست به اعدام شیعیان این کشور زدند.

شاید بهترین گزینه برای گزاره تنش‌زدایی از روابط ایران و عربستان این باشد که هر دو طرف برای آسیب شناسی ریشه‌ای مشکلات و حل مرحله به مرحله آن‌ها تلاش کنند. موضوعی که می‌تواند نوید بخش روابط پایدار‌تری میان دو طرف باشد و از ماه عسل‌های موقت و کوتاه در روابط دو کشور جلوگیری کند.

منبع: فرارو

کلیدواژه: روابط ایران و عربستان توافق ایران و عربستان محمد بن سلمان دولت عربستان سیاست خارجی ایران ایران و عربستان روابط تهران تنش زدایی سعودی ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۸۶۲۲۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

شاهکار بن سلمان؛ حیف و میل پولی به اندازه ارزش ۳ لیگ ژاپن، کره و ایران!

عربستان سعودی در اولین سال ریخت و پاش عجیبش در فوتبال با «86 درصد» ضرر مواجه شد.

به گزارش فارس؛ «ضرر 600 میلیون یورویی عربستان از ولخرجی در فوتبال!» این گزارش امروز (یکشنبه) سایت کورا اسپورت عربی از هزینه‌های عجیب بن سلمان، ولیعهد عربستان در فوتبال این کشور و بدون درآمدزایی است.

عربستان 700 میلیون یورو در نقل و انتقالات هزینه کرده و در آستانه پایان فصل مشخص شده که تنها 100 میلیون یورو درآمد داشته این بدین معناست که سعودی‌ها بیش از ارزش 3 لیگ بزرگ فوتبال آسیا یعنی ژاپن(288 میلیون یورو)، لیگ کره جنوبی( 158 میلیون یورو) و لیگ ایران(121 میلیون یورو) پول حیف و میل کردند.

الهلال با ارزش 241 میلیون یورو گران ترین تیم تاریخ فوتبال آسیا است. ریخت و پاش سعودی‌ها برای این تیم شهر ریاض دقیقا 2 برابر ارزش لیگ ایران( 121 میلیون یورو) است.

الهلال به عنوان نماینده اصلی پروژه بن سلمان در فوتبال هفته گذشته مغلوب العین امارات در نیمه نهایی شد و از راه یابی به فینال لیگ قهرمانان آسیا بازماند.

شبکه حدث الریاضیه امارات با تمسخر سعودی‌ها گزارش می‌دهد که «الهلال بهترین پنالتی زن تاریخ فوتبال یعنی نیمار را داشت ولی این بازیکن 100 میلیون یورویی از اول فصل تماشاگر ویژه الهلال بود»!

بر اساس گزارش کورا اسپورت، عربستان سعودی در اولین سال سرمایه گذاری خود روی فوتبال تقریبا «86 درصد ضرر» را متحمل شده که این ضرر باورنکردنی است.

لیگ عربستان در تابستان گذشته بیش از 700 میلیون یورو هزینه کرد و ارزش خود را به 933 میلیون یورو رساند تا گران ترین لیگ آسیا لقب بگیرد.

سعودی‌ها مسیری را طی می‌کنند که چینی‌ها 10 سال پیش رفتند و با هزینه‌های نجومی ستارگان فوتبال را به سوپر لیگ چین کشاندند ولی بعد از 5 سال این پروژه با ورشکستگی مواجه شد.

ولید بن الفراج، کارشناس مشهور فوتبال عربستان در توجیه باخت تیم متمول سعودی می گوید که الهلال با «25 درصد قوایش مقابل العین بازی کرد و شکست خورد و نباید این یک بازی را نشان دهنده شکست پروژه بزرگ فوتبالی عربستان دانست».

اما در مقابل ذیاب البلوشی، کارشناس سایت مشهور الکوره، می‌گوید که هزینه‌های زیاد عربستان در فوتبال باعث نمی‌شود تا بتواند خیلی زود به موفقیت برسد و از طرفی بسیاری از «استعدادهای فوتبال عربستان» به خاطر حضور بازیکنان خارجی زیاد در لیگ «نابود می شوند» و در «بلندمدت تیم ملی عربستان ضربه می خورد».

نشریه کیکر آلمان گزارش می دهد که بوندس لیگا به عنوان سرآمد لیگ‌های معتبر دنیا در زمینه هزینه و درآمد می‌تواند الگویی برای تمام لیگ‌ها باشد. هزینه‌های هنگفت در فوتبال «باید با مدیریت درست انجام شود» در غیر این صورت با «شکست بزرگ اقتصادی» مواجه خواهد شد.

کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: لیگ فوتبال عربستان در جام ملت‌ها تعطیل نمی‌شود جوردن هندرسون: اشتباه کردم به عربستان رفتم